Szczegóły materiału - Szkoła Filmowa w Łodzi

Archiwum Filmowe

Selene

Informacje ogólne:

Identyfikator: Selene
Typ materiału: Etiuda fabularna
Rok produkcji: 1957
Długość materiału: 00:28:30
Nośnik wyjściowy: taśma 35mm
Kolor: czarno-biały
Dźwięk: udźwiękowiony
Uwagi

Prawa autorskie:

Właściciele:: PWSFTviT

Profil na Filmpolski.pl:

Opisy:

Samotny muzealnik Piotr jest zafascynowany posągiem bogini Selene, która, spacerując między gwiazdami, potrącała je, a powstałe w ten sposób dźwięki splatały się w melodię, którą usłyszał kiedyś Apollo. Pewnego wieczoru zza ściany swojego mieszkania słyszy znany mu utwór - to nowa sąsiadka gra go na fortepianie. Anna oczarowuje go, choć, tak jak Apollo, nie jest pewien, czy kobieta ujęła go urodą czy muzyką. Okazuje się jednak, że kobieta ma partnera, z którym wkrótce się wyprowadza, pozostawiając Piotrowi pod opieką swój fortepian. Kiedy mężczyzna sam zaczyna na nim grać, w jego drzwiach zjawia się nowa lokatorka sąsiedniego mieszkania, która rozpoznaje melodię i zagaja rozmowę, dając mu nadzieję na zawiązanie nowej relacji.

Twórcy:

Sekwencje:

CZOŁÓWKA Ujęcie przedstawiające znajdujący się w muzeum posąg bogini Selene. Jego cień pada na ścianę, na której zawieszono fragmenty starożytnych tablic. Na tle ujęcia pojawiają się białe napisy: 1. „Selene” 2. SCENARIUSZ I REALIZACJA: Halina Wirska 3. ZDJĘCIA: Andrzej Borys 4. ASYSTENCI: Barbara Wajncjer Jerzy Augustyński 5. AKTORZY: Jarema Stępowski Barbara Połomska Alicja Sędzińska Wacław Kowalski Krystyna Feldman 6. PRODUKCJA: PWSF 1957 Muzyka instrumentalna (Claude Debussy - „Clair de lune”, utwór wykonany na skrzypcach).

SEKWENCJA 1 Muzealny przewodnik Piotr wyjaśnia grupie zgromadzonej obok antycznego posągu kobiety, że to Selene albo Luna, bogini księżyca. Przytacza związaną z nią legendę, lecz wypowiedziawszy zaledwie pierwsze zdanie, zostaje zagłuszony przez głos innego pracownika muzeum. Mając przed sobą skupionych i zainteresowanych jego wywodem dorosłych i dzieci, próbuje kontynuować, starszy mężczyzna donośnie obwieszczający zamknięcie nie daje jednak za wygraną i popędza zwiedzających do wyjścia. Przy przewodniku zostają cztery osoby, jedna ze starszych kobiet zwraca się do niego z podziękowaniem w imieniu całej wycieczki, podkreślając, jak ciekawe było to doświadczenie. Starszy mężczyzna podchodzi do Piotra, wyrażając ulgę, że mordęga dobiegła końca. Zauważa, że przewodnik zawsze kończy oprowadzanie na Selene i komplementuje wygląd bogini. Przewodnik wykorzystuje chwilę jego nieuwagi i oddala się do innego pomieszczenia, gdzie zirytowany informuje siedzącą przy jednej z rzeźb młodą parę o zamknięciu. Gdy zwiedzający odchodzą, współpracownik ponownie zagaja rozmowę z Piotrem. Nawiązując do zakochanej pary, żartuje z braku życia towarzyskiego przewodnika. Kiedy głośno wydmuchuje nos w chustkę, Piotr natychmiast wykorzystuje ten moment, aby opuścić jego towarzystwo. Mężczyzna wycofuje się niechętnie i gasi światło w sali. Przewodnik wkłada płaszcz i kieruje się do wyjścia. Zatrzymuje się przy Selene, żeby wytrzeć chustką nogi posągu.

SEKWENCJA 2 Piotr wchodzi po schodach kamienicy, sprawdza zawartość swojej skrzynki na listy i kiedy stwierdza, że jest pusta, rusza dalej, mijając drzwi sąsiadów, zza których dobiegają krzyki agresywnego mężczyzny i płaczącej kobiety. Wchodzi do mieszkania, wyciąga z torby zawinięte w papier jedzenie, kładzie je na stoliku, przy którym wisi miniaturowa kopia „Damy z gronostajem”, włącza czajnik i odkładając płaszcz, wyciąga z jego kieszeni książkę. Zasiada do lektury „Alchemii słowa” Jana Parandowskiego, przerywa ją jednak wejście do pokoju kobiety instruującej tragarzy, w którym miejscu mają postawić szafę. Przewodnik zwraca się do niej, w odpowiedzi słysząc, że może być spokojny, kobieta bowiem nie zamierza się do niego wprowadzać. Obracając w rękach znaleziony w kącie obraz, dodaje, że przydałaby mu się jakaś kobietka przy kości. Tłumaczy, dlaczego transport szafy wymagał wtargnięcia do jego mieszkania i zapewnia, że wkrótce pozbędzie się jej sąsiedztwa. Piotr próbuje kontynuować czytanie, uniemożliwia mu to jednak hałas dochodzący z zewnątrz; po chwili do kakofonii dołącza gwizd czajnika. Mężczyzna wyciąga wtyczkę z gniazdka, ściąga z łóżka gazety i kładzie się na nim. Półkę nad łóżkiem zdobią fotografie przedstawiające starożytne rzeźby.

SEKWENCJA 3 Panorama ukazująca śpiącego w łóżku Piotra, szafkę, na której znajdują się książka, okulary, zegar, figurka Buddy oraz okno, za którym odbywa się transport fortepianu. Zegar wygrywa melodię. Przewodnik budzi się, wkłada okulary i obserwuje, co dzieje się za oknem. Podchodzi bliżej, z zewnątrz dochodzą głosy tragarzy. Kolejne ujęcie przedstawia zewnętrzną ścianę kamienicy i ciągnięty w górę na linach fortepian. Piotr przygląda i przysłuchuje się rozbawiony. Kamera zatrzymuje się przed zegarem wskazującym, że od przebudzenia Piotra minął kwadrans.

SEKWENCJA 4 Tarcza zegara informuje o zmianie pory dnia. Przewodnik wraca do mieszkania po pracy. Po wykonaniu rutynowych czynności siada przy stoliku, włącza lampkę i zabiera się za cerowanie skarpetek, szybko jednak przerywa z powodu awarii prądu. Zasypia w fotelu. Gdy budzi go melodia wygrywana przez zegar, podchodzi do okna i przez chwilę obserwuje ruchliwą ulicę. Wraca na fotel i zamyka oczy, podpierając głowę złożoną dłonią. Wówczas dochodzą do niego dźwięku utworu wykonywanego na fortepianie. Przybliża się do ściany, aby lepiej słyszeć. Słucha z uśmiechem, następnie wychodzi na zagracony korytarz. Puka do sąsiednich drzwi. Kolejne ujęcie przedstawia nową sąsiadkę grająca na fortepianie w blasku świecy. Młoda kobieta nie słyszy pukania, Piotr postanawia zatem wejść do środka. Niezauważony, opiera się o drzwi i słucha z wyraźną przyjemnością. Kiedy sąsiadka wreszcie orientuje się, że nie jest sama, mężczyzna mówi jej, że powinna stale grać przy świecach. Kobieta milczy, przeprasza ją więc i wyjaśnia, że mieszka za ścianą. Sąsiadka wyraża obawę, że gość nie lubi muzyki, ten zapewnia ją jednak, że jest wprost przeciwnie. Mówi, że grała melodię, której fragment wydzwania jego zegar - chciałby się dowiedzieć, czy to bardzo stary utwór. Kobieta wraca do gry, przyznając, że nie wie, co to za melodia. Mężczyzna opiera się na fortepianie, słuchając, jak sąsiadka tłumaczy, że kiedy była bardzo mała, nuciła ją jej matka. Uśmiecha się do Piotra znad klawiatury. Gdy prąd zostaje włączony, przewodnik narzeka, bo chciałby, aby dalej grała przy świecy. Nagle do pokoju wchodzi mężczyzna w sprawie meldunków. Widząc Piotra, żartuje, że nowa lokatorka bała się przebywać po ciemku sama. Dodaje, że problemy ze światłem to tutaj reguła. Kobieta wpisuje się do księgi meldunkowej, przewodnik żegna się więc, ponownie przepraszając za najście.

SEKWENCJA 5 Piotr idzie ulicą, wita się z właścicielem sklepu z antykami i pyta, czy ten ma coś nowego. Mężczyzna wymienia jedynie Wyczółkowskiego, dodając, że to nie dla niego. Przewodnik przygląda się przedmiotom wystawionym w witrynie. Gdy zauważa lichtarz, przypomina sobie o melodii granej przez nową sąsiadkę (przez chwilę słychać ją z offu). Właściciel sklepu proponuje, żeby Piotr go obejrzał, ten twierdzi jednak, że nie ma teraz czasu. Żegnają się.

SEKWENCJA 6 Przewodnik oprowadza grupę zwiedzających po muzeum. Zatrzymuje się przy posągu bogini Selene i zaczyna o niej opowiadać. Mówi, że spacerując między gwiazdami, potrącała je swymi długimi palcami, tak że wydawały brzęczenie. Jedna ze zwiedzających ziewa i odchodzi. Piotr nie zauważa tego, jest bowiem wpatrzony w rzeźbę. Dodaje, że dźwięki te splatały się w muzykę - dziwną, tajemniczą melodię, którą usłyszał kiedyś Apollo, wyjeżdżając o świcie na swym rydwanie. Odwraca się, nie kończy jednak kolejnego zdania, ponieważ widzi przed sobą nową sąsiadkę, która żartuje, że poza nią nikt go nie słucha. Powtarza zdanie, którego nie dokończył i prosi, aby kontynuował. Wówczas rozlega się głos starszego pracownika muzeum, informującego o zamknięciu i ponaglającego ludzi do wyjścia. Piotr chwyta dłoń kobiety i ciągnie w stronę drugiego pomieszczenia, Anna w pośpiechu upuszcza torebkę, po którą szybko się cofają. Siadają tam, gdzie mężczyzna zastał kiedyś zakochaną parę. Starszy pracownik gasi światło, oboje pozostają niezauważeni. Sąsiadka pyta go, co wydarzyło się później i jak miała na imię bogini. Przewodnik odpowiada jej i prosi, aby i ona podała mu swoje imię. Kobieta przedstawia się i po chwili wstaje, Piotr opowiada dalej - o tym, jak Apollo zakochał się w Selene. Anna stwierdza, że muzeum jest dziwne, gdy pustoszeje i pyta go, czy się nie boi. Przewodnik mówi, że nie i dodaje, że dopiero wieczorem posągi zaczynają ożywać. Prowadzi ją przez salę; kiedy rozmawiają o tym, jak Apollo zawraca swój rydwan i na nowo wjeżdża w noc, a Selene wraca na firmament i zaćmiewa go swą urodą, co ludzie nazywają banalnie „zaćmieniem słońca”, z offu płynie muzyka, która pojawiła się wcześniej w czołówce (Claude Debussy - „Clair de lune”, utwór wykonany na skrzypcach). Anna pyta, czym Selene oczarowała Apolla naprawdę - urodą czy muzyką? Przewodnik nie wie - o tym legenda milczy. Prosi ją, żeby poszli dalej.

SEKWENCJA 7 Anna smaży jajka, Piotr próbuje grać na fortepianie melodię, którą grała Anna. Kobieta mówi mu, że fałszuje wciąż w tym samym miejscu i pokazuje, co powinien zrobić. Gdy podbiega do patelni, aby nie przypalić jedzenia, Piotr wspomina, że choć nie jest to wielka muzyka, kojarzy mu się z legendą o Selene. Żartują na temat tego, jak mężczyzna buja w obłokach. Sąsiadka woła, że jajecznica jest gotowa i prosi Piotra o nakrycie do stołu, za który w nieumeblowanym jeszcze mieszkaniu służy im fortepian.

SEKWENCJA 8 Przewodnik, przechodząc przez jedną z muzealnych sal, trafia na tę samą parę zakochanych, która wcześniej wzbudziła jego irytację; tym razem uśmiecha się na ich widok. Szybko dołącza do niego starszy współpracownik, karcąc głośno młodych. Piotr każe mu się uspokoić i prowadzi ich do bocznego wyjścia. Drugi mężczyzna zostaje w sali, pomstując na zakochanych.

SEKWENCJA 9 Przewodnik odwiedza sklep z antykami i prosi sprzedawcę o lichtarz. Gdy wchodzi do kamienicy, wita się z dwoma plotkującymi sąsiadkami. Kiedy je mija, kobiety zmieniają temat z cudzych dzieci na relację muzealnika z Anną. Piotr puka do jej drzwi, trzymając w ręku owinięty papierem lichtarz, po czym otwiera sobie sam. Wypowiadając słowa powitania, przerywa, zaskoczony obecnością trzeciej osoby. Zawstydzony, chowa lichtarz za plecami. Anna zbliża się do niego, podaje mu rękę, którą ten całuje. Kobieta zwraca się do leżącego na łóżku młodego mężczyzny - Jurka, z entuzjazmem przedstawiając mu „sąsiada z Księżyca”. Mężczyzna uśmiecha się, gasi papierosa, wstaje, zakłada marynarkę i podchodzi do Piotra. Mówi, że miło mu go poznać - Ania wiele mu o nim opowiadała. Przed oficjalnym przywitaniem kobieta każe partnerowi zaprezentować się sąsiadowi i zachwyca się urodą oraz dobrocią Jurka. Dodaje, że mężczyzna zabiera ją do Gdyni, gdzie dostanie niedługo dwupokojowe mieszkanie. Prosi Piotra, aby zdjął płaszcz, sama zaś idzie przygotować coś do jedzenia, mówiąc, że muszą przecież wyprawić ucztę pożegnalną. Muzealnik rozbiera się niezdarnie z lichtarzem w ręku, nie chcąc pozwolić partnerowi Anny, aby mu pomógł. Jurek śmieje się z gapowatości kobiety, gdy widzi, że ta nie potrafi odkorkować butelki wina. Piotr szuka miejsca, w którym mógłby odłożyć lichtarz, wreszcie wkłada go na wieszak. Sąsiadka zachęca muzealnika, żeby pisał do niej listy - o Selene, starych zegarach, o poezji muzealnych cieni. Zapewnia, że Jerzy nie będzie zazdrosny, bo tego nie rozumie. Jej partner otwiera butelkę i każe jej się nie wygłupiać - gada przez cały czas, podczas gdy mogliby pić wino. Dodaje, że mają do Piotra „interes”. Anna wyjaśnia, że chodzi o fortepian i pyta, czy nie mógłby postać u niego jakiś czas - najwyżej miesiąc. Tłumaczy, że na razie zamieszka u rodziny Jurka, u której jest bardzo ciasno, a później sprowadzą fortepian na wspólne mieszkanie. Piotr cały czas milczy zasmucony, wszyscy troje biorą łyk wina.

SEKWENCJA 10 Inne popołudnie. Muzealnik wraca do swojego mieszkania. W środku stoi już fortepian sąsiadki, na nim lichtarz z jedną świeczką. Piotr wyciąga z torby zawinięte w papier jedzenie, kładzie je na stoliku, podłącza czajnik do prądu, rozbiera się i włącza lampkę, wracając do cerowania skarpet. Światło gaśnie, po chwili rozlega się dźwięk melodii zegara, którą Piotr szybko wyłącza. Z offu rozlega się muzyka, mężczyzna wyobraża sobie, że płynie ona z fortepianu. Wstaje, zapala zapałką świeczkę na lichtarzu, siada i zaczyna grać. Drzwi uchylają się, do pokoju wchodzi młoda kobieta. Opiera się o drzwi i przysłuchuje grze Piotra. Gdy ten ją zauważa, przerywa. Kobieta stwierdza, że powinien zawsze grać przy świecach. Mężczyzna uśmiecha się. Nowa sąsiadka wyjaśnia, że mieszka za ścianą; przyszła, ponieważ usłyszała, jak gra. Piotr pyta, czy wprowadziła się dzisiaj. Kobieta potwierdza i pyta, czy może wejść. Dodaje, że grał piękną melodię, którą jako dziewczynka słyszała na karuzeli w swoim miasteczku. Muzealnik prosi, aby weszła i mówi, żeby się przyznała, że boi się ciemności, ponieważ nie ma świecy. Sąsiadka potwierdza, iż trochę się bała, ale historia o karuzeli jest prawdziwa. Uśmiechają się do siebie. Piotr chce, aby kobieta wzięła później ze sobą lichtarz. Wraca do gry, podczas gdy nowa sąsiadka opiera się zasłuchana na fortepianie.

TYŁÓWKI Na tle ujęcia pojawia się biały napis, stopniowo kadr zastępuje czarna plansza: 1. Koniec Muzyka instrumentalna.

Słowa kluczowe:

APOLLO (BÓSTWO GRECKIE)
AWARIA PRĄDU
BOGINI
FORTEPIAN
KOBIETA
MELODIA
MUZEALNIK
MUZEUM SZTUKI
MUZYKA
POSĄG
PRZEWODNIK
PRZEWODNIK MUZEALNY
RZEŹBA
SĄSIADKA
SELENE (BÓSTWO GRECKIE)
ŚWIECA
WYCIECZKA

Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej szczegółów w naszej Polityce Prywatności.

Akceptuję pliki cookies z tej strony