Szczegóły materiału - Szkoła Filmowa w Łodzi

Szpak

Informacje ogólne:

Identyfikator: Szpak
Typ materiału: Etiuda dokumentalna
Rok produkcji: 1956
Długość materiału: 00:17:35
Nośnik wyjściowy: taśma 35mm
Kolor: czarno-biały
Dźwięk: udźwiękowiony
Uwagi

Prawa autorskie:

Właściciele:: PWSFTviT

Profil na Filmpolski.pl:

Opisy:

Druga wojna światowa. Torturowana przez Niemców kobieta wyjawia informację na temat przyjazdu współpracownika tajnej organizacji – Szpaka Tomeckiego. Okupanci wysyłają na dworzec kolaboranta, który śledzi Polaka. Podążając za Szpakiem, trafia do lokalnej komórki ruchu oporu mieszczącej się w gabinecie dentystycznym. Aby poznać plany spiskowców, podaje się za pacjenta z bolącym zębem.

Twórcy:

Sekwencje:

CZOŁÓWKA Napisy na tle ujęcia drogi: 1. Szpak 2. realizacja: Janusz Dyja 3. zdjęcia: K. Todorow

SEKWENCJA 1 Szosą jadą samochody i motocykle z niemieckimi żołnierzami. Grupa osób wspina się na górę. Mężczyzna ucieka przed nimi. Żołnierze zbiegają, ślizgając się po żwirze. Druga grupa żołnierzy przyjeżdża na motocyklach. Rozpoczyna pościg za zbiegiem. Jeden z nich strzela. Mężczyzna ucieka. Seria ujęć pościgu. Mężczyzna biegnie wzdłuż torów kolejki. Przebiega pod wiaduktem. Żołnierze podążają za nim, jeden z nich wsiada na wózek. Mężczyzna skręca. Żołnierze biegną wzdłuż torów. Muzyka orkiestrowa. Strzały

SEKWENCJA 2 Zbliżenie maszyny do pisania. Pokój przesłuchań. Na środku stoi kobieta. Mężczyzna przypatruje się jej. Zbliżenie na twarz kobiety. Zbliżenie na maszynę. Seria ujęć twarzy kobiety i przesłuchującego. Jeden z żołnierzy podchodzi do niej od tyłu i szarpie ją. Zbliżenie na palce staruszka piszącego na maszynie. Zbliżenie na dłoń wypełniającą dokumenty. Zbliżenie na maszynę. Nieruchome palce. Zbliżenie maszyny do pisania. Twarz piszącego staruszka. Zbliżenie maszyny do pisania. Dźwięk: Stukanie maszyny. Mężczyzna po niemiecku dyktuje informacje na temat przesłuchiwanej. Następnie po polsku zadaje kobiecie pytania o „Szpaka” Tomeckiego. Kobieta odpowiada, że nic nie wie. Krzyk kobiety.

SEKWENCJA 3 Nieprzytomna kobieta leży na podłodze pokoju przesłuchań. Jeden z przesłuchujących odmeldowuje się. Oficer podnosi słuchawkę telefonu. Patrzy na nieprzytomną kobietę. Przekazuje informacje przez telefon i odkłada słuchawkę. Podchodzi do niego mężczyzna – Polak. Niemiec wydaje mu polecenia dotyczące przyjazdu Tomeckiego. Polak przytakuje i wykonuje ręką znak Heil Hitler. Zbliżenie na maszynę do pisania. Mężczyzna przy biurku rozmawia po niemiecku przez telefon. Ponowne ujęcie maszyny. Dźwięk: Przesłuchujący po niemiecku przekazuje informację, że poszukiwany przyjedzie jutro pociągiem z Katowic. Oficer zamawia numer. Informacje o przyjeździe „Szpaka” przekazuje Polakowi. Z offu głos mężczyzny po niemiecku dyktuje dane Alfreda Konczaka. Stukanie klawiszy maszyny.

SEKWENCJA 4 Dwóch żołnierzy niemieckich maszeruje po peronie. Kolaborant oparty o fontannę na peronie czeka na pociąg z Katowic. Obok niego przejeżdża wóz załadowany workami. Kiedy do fontanny podchodzi mężczyzna, kolaborant gwałtownie wstaje i oddala się. Kolaborant przechadza się po peronie. Przygląda się pracownikowi kolei. Zbliżenie na megafon. Pociąg wjeżdża na stację. Ludzie wysiadający z pociągu. Mężczyzna pali papierosa i obserwuje tłum. Ludzie z walizkami wychodzą z dworca. Jeden z mężczyzn odłącza się od tłumu i przecina szeroką ulicę. Dźwięk: Z megafonu – zapowiedź pociągu z Katowic oraz muzyka orkiestrowa. Kroki. Muzyka niediegetyczna pod koniec sekwencji.

SEKWENCJA 5 Kolaborant przechodzi przez bramę, rozgląda się i podąża śladem Szpaka. Szpak idzie oświetlonym słońcem zaułkiem. Kolaborant zatrzymuje się na rogu ulic, ale po chwili skręca w ten sam zaułek. Szpak otwiera drzwi i wchodzi na podwórze jednej z kamienic. Kolaborant stoi w wejściu do innego podwórka, rozgląda się, widzi kobietę zapalającą papierosa Niemcowi. Odwraca się i obserwuje ulicę. Wychodzi z bramy i wchodzi w to samo podwórko, co Szpak. Spogląda w górę. Z balkonu obserwuje go kobieta. Kobieta chowa się za belkę. Ujęcie kamienicy z dołu. Kolaborant opuszcza podwórko. Zza muru wychodzi Szpak, który wcześniej się ukrywał. Skrada się. Kolaborant szuka przyjezdnego. Szpak powoli wychodzi z bramy. Zza ściany jednej z kamienic obserwuje go kolaborant. Szpak idzie uliczką i skręca za róg. Podchodzi do mężczyzny przy wozie z koniem i zapala od niego papierosa. Rozglądając się, idzie dalej i wchodzi kolejne podwórko. Kolaborant zmierza w jego kierunku, co jakiś czas przystając. Rozmawia z mężczyzną przy wozie z koniem, który wskazuje mu kierunek ucieczki Szpaka. Kolaborant wbiega w bramę kamienicy. Muzyka orkiestrowa.

SEKWENCJA 6 Kolaborant wchodzi do budynku. Rozgląda się. Zaczyna wchodzić po schodach. Ujęcie klatki schodowej z dołu. Zbliżenie na buty wbiegające po schodach. Kolaborant podchodzi do drzwi i spogląda w dół. Niedopałek papierosa. Z mieszkania piętro niżej wychodzą trzej mężczyźni – jeden z nich w lekarskim kiltu. Kolaborant obserwuje ich. Mężczyźni schodzą po schodach. Lekarz patrzy za nimi, a następnie wraca do pomieszczenia. Kolaborant obserwuje sytuację, kieruje się do gabinetu, czyta tabliczkę na drzwiach. Dźwięk: Kroki. Skrzypienie schodów. Muzyka orkiestrowa.

SEKWENCJA 7 Pięciu mężczyzn siedzi przy stole. Palą papierosy. Szósty mężczyzna stoi przy nich i przemawia. Na dźwięk dzwonka mężczyźni podnoszą głowy. Stojący mężczyzna zabiera dokumenty ze stołu. Lekarz wstaje i kieruje się w stronę drzwi. Zbliżenie na dłoń wyjmującą pistolet z marynarki. Zbliżenie na twarz mężczyzny. Zbliżenie na dłoń. Ponowne zbliżenie na twarz mężczyzny. Mężczyzna zapina marynarkę. Mężczyźni chodzą po pokoju (w tle drzwi, zza których słychać rozmowę). Lekarz przechodzi przez pokój. Dwaj mężczyźni nadal stoją, jeden siada przy stole. Po chwili siadają trzej pozostali. Czwarty siedzi z boku i czyta gazetę. Twarze mężczyzn wymieniających spojrzenia. Mężczyzna z gazetą. Zbliżenie twarzy kolaboranta, który jest jednym z mężczyzn przy stole. Przy policzku trzyma chusteczkę. Zbliżenie twarzy jednego z mężczyzn. Wymiana spojrzeń i ponownie bliski plan kolaboranta. Szerszy plan – mężczyźni siedzą przy stole, na pierwszym planie mężczyzna czytający gazetę. Zwija gazetę. Unosi się w fotelu, ale zatrzymuje go jeden z mężczyzn przy stole. Rozmowa pomiędzy rzekomymi pacjentami. Półzbliżenie lekarza. Ponowne ujęcie mężczyzn przy stole. W końcu kolaborant rusza w stronę gabinetu. Wchodzi do środka, mijając lekarza. Dźwięk: Mężczyzna powtarza zgromadzonym plan akcji — omawia, gdzie spotykają się grupy A, B i C. Grupa C ma ubezpieczać pozostałych. Dzwonek do drzwi (trzykrotnie). Z offu rozmowa lekarza, który tłumaczy mężczyźnie, że dziś już nie przyjmuje. Muzyka. Rozmowa pomiędzy kolaborantem a mężczyzną, który udaje, że również czeka na wyrwanie zęba. Dentysta zaprasza kolejnego pacjenta. Rozmowa między mężczyznami. Jeden z nich chce, by ustąpić pierwszeństwa pacjentowi z bólem zęba. Kolaborant nie chce skorzystać z uprzejmości. W końcu jednak zostaje do tego zmuszony.

SEKWENCJA 8 Gabinet dentystyczny. Fotel, lampy. Kolaborant siada na fotelu dentystycznym. Przerażona twarz kolaboranta. Lekarz ogląda zęby pacjenta. Zbliżenie twarzy lekarza. Pod drzwiami jeden z mężczyzn podsłuchuje, co dzieje się w gabinecie. Kontrplan. Trzej mężczyźni rozmawiają. W gabinecie kolaborant płucze usta. Kolaborant opuszcza gabinet. Lekarz odprowadza go. Przechodzi przez poczekalnię i szybko opuszcza mieszkanie. Portret lekarza. Krótkie portretowe ujęcia mężczyzn z poczekalni. Dźwięk: Rozmowa lekarza z pacjentem. Polecenia lekarza. Wskazanie bolących zębów. Rozmowa pomiędzy mężczyznami z poczekalni, czy należy się rozejść, czy raczej pozostać, by nie ujawnić swoich prawdziwych celów. Postanawiają czekać. Lekarz dopytuje pacjenta o samopoczucie. Zaprasza następnego pacjenta. Dzwonek do drzwi.

SEKWENCJA 9 Zbliżenie maszyny do pisania. Nieruchome palce maszynisty. Ponownie maszyna do pisania. Niemiecki oficer zaprasza kolejnego przesłuchiwanego. Dźwięk: Z offu – dyktowany protokół w języku niemieckim. Stukot maszyny do pisania. Produkcja: P.W.S.F. - 1956 Dźwięk: Stukot maszyny do pisania.

Słowa kluczowe:

DWORZEC KOLEJOWY
II WOJNA ŚWIATOWA - POLSKA
KOLABORACJA
KOLABORANT
OKUPACJA
PAŃSTWO PODZIEMNE
POCIĄG
RUCH OPORU
WEHRMACHT
ŻOŁNIERZ