Szczegóły materiału - Szkoła Filmowa w Łodzi

Portret artysty z czasów młodości

Informacje ogólne:

Identyfikator: portret_artysty_z_czasow_mlodosci
Typ materiału: Etiuda dokumentalna
Rok produkcji: 1980
Długość materiału: 00:28:22
Nośnik wyjściowy: taśma 16mm
Kolor: czarno-biały
Dźwięk: udźwiękowiony
Uwagi

Prawa autorskie:

Właściciele:: PWSFTviT

Profil na Filmpolski.pl:

Opisy:

Roman Polański po latach odwiedza Państwową Wyższą Szkołę Filmową, Telewizyjną i Teatralną im. Leona Schillera w Łodzi. Kamera towarzyszy mu podczas spotkań z kadrą i studentami. W utwór wmontowano fragmenty wybranych etiud szkolnych Romana Polańskiego oraz kilka scen z filmu „Koniec nocy” (1956), w którym wystąpił jako aktor.

Twórcy:

Sekwencje:

SEKWENCJA 1 Ujęcie na morze – cytat z filmu „Dwóch ludzi z szafą”, napis (na tle morza): „Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa przedstawia”; kolejny napis (na szarym tle): „Porter artysty z czasów młodości”, słychać „Eine Kleine Nachtmusik” W.A. Mozarta. Roman Polański wysiada z mercedesa, rusza w stronę kamery. Przez większość filmu operator będzie kręcił z ręki, starając się cały czas w centrum kadru utrzymać Romana Polańskiego. Polański rozweselony, w rozpiętej koszuli, bryluje w towarzystwie, serdecznie wita się ze zgromadzonymi, których żywo interesuje jego postać. Widać dźwiękowca z mikrofonem, ktoś robi zdjęcia. Polański wspomina, kiedy ostatnio był w łódzkiej Szkole Filmowej; zauważa, że sporo się zmieniło. Idąc przez korytarz, Polański wspomina, że na jednej ze ścian wisiał cytat Lenina, iż film jest najważniejszą ze sztuk. Ujęcia z korytarza niedoświetlone. Pod koniec sekwencji wraca muzyka Mozarta; Polański, otoczony tłumem, dociera do gabinetu rektora.

SEKWENCJA 2 Rektor Roman Wajdowicz wita Polańskiego, ten przedstawia mu swojego przyjaciela, Anglika. Mocne światło na Polańskiego. Po cięciu korytarz pełen studentów. Polański z rektorem siedzą w fotelach, słuchają ich studenci (ukazani w półzbliżeniach). Polański opowiada anegdotę z czasów swoich studiów (dotyczącą ówczesnego kolegi, Wiesława Arcta). Rektor zauważa, że Polański nie zmienił się z wyglądu. Ujęcie z filmu „Koniec nocy” (1956, reż. J. Dziedzina, P. Komorowski, W. Uszycka), w którym ukazany w półzbliżeniu bohater („Mały”), grany przez młodego Polańskiego, wchodzi do pomieszczenia i przegląda się w lusterku. Po cięciu Polański poprawia włosy tak, jak robiła to jego postać w poprzednim ujęciu. Powrót do rozmowy Polańskiego z Wajdowiczem. Polański prosi ekipę filmową o chwilę prywatności.

SEKWENCJA 3 Przebitka na scenę z etiudy w reż. R. Polańskiego „Rozbijemy zabawę” (1957), w której chuligani przechodzą przez płot. Po cięciu Polański idzie przez korytarz, dochodzi do sali, która została przygotowana na spotkanie z nim. Pyta z uśmiechem, kto odpowiada za organizację tego spotkania. Kolejna scena z „Rozbijemy zabawę”, w której chuligani biją gospodarza imprezy. Powrót do wizyty Polańskiego; kamera w bliskich planach próbuje ukazać zebrany tłum. Rektor, ku niezadowoleniu studentów, proponuje, aby przenieść spotkanie do większej sali. Finałowa scena z filmu „Rozbijemy zabawę” (chuligani kontynuują rozpędzanie towarzystwa). Rektor – w zbliżeniu – ponawia propozycję zmiany miejsca spotkania. Ujęcia z „Rozbijemy zabawę” – kontynuacja awantury, obraz pobojowiska, z poranka. Ujęcie z filmu „Koniec nocy”, w którym bohater grany przez Polańskiego jest pytany przez mundurowych, czy był kiedyś zatrzymany przez milicję (odpowiada: „nie byłem i nie będę”).

SEKWENCJA 4 Polański pół żartem, pół serio, zwraca się do dźwiękowca, żeby nie stał koło niego z „tą pałą” (chodzi o mikrofon na tyczce), śmiechy z widowni. Rozpoczyna się seria pytań z sali. Kamera, poza przebitkami na filmy, prawie cały czas pokazuje w półzbliżeniu twarz Polańskiego. Reżyser wspomina swoje powroty do Polski, mówi o różnych emocjach, które temu towarzyszą. Scena z filmu „Koniec nocy”, w której bohater grany przez Polańskiego sprzedaje dziewczynie i chłopakowi (rola Janusza Majewskiego) stare bilety do kina; przechwala się przed kolegami. Po cięciu Polański opowiada o swoim guście filmowym, podaje przykład filmu „Niepotrzebni mogą odejść” (1947, reż. C. Reed). Wspomina o młodzieńczym seansie „Hamleta” (1948) w reż. L. Oliviera i jego roli w tym filmie. Kontynuacja wątku fascynacji Szekspirem, którego przeczytał „od deski do deski”. Polański mówi, że ponad batalistyczne sceny ceni sobie kino, które może dziać się w jednym pomieszczeniu, ale potrafi wytworzyć atmosferę. Przebitka na publiczność. W kadrze twarz Marii Kornatowskiej - wykładowcy PWSFTviT.

SEKWENCJA 5 Scena z „Końca nocy”, w której bohater grany przez Polańskiego spotyka nocą na ulicy bohatera (Romka Brzozowskiego), granego przez Zbigniewa Cybulskiego. Pytanie z sali na temat sentymentalizmu – ożywiony Polański tłumaczy się, że zawsze był sentymentalny. Rozwija myśl, że dziś robienie filmów w stylu Becketta, Ionesco, Pintera czy Kafki nie jest już awangardą oraz że sentymentalizm czy romantyzm nie są w jego mniemaniu obelgą lub czymś nacechowanym pejoratywnie. Polemika toczy się przez kilka minut, argumenty kierują się w stronę literatury XIX wieku, Polański pyta swego dyskutanta o powody wielkiej popularności takich filmów jak jego własny „Tess” i „The Elephant Man” (1980, reż. D. Lynch) czy spektaklu „Amadeusz” (1980) w reż. samego Polańskiego. Kamera cały czas skupia się na Polańskim, który odpowiada emocjonalnie, w końcu wstaje i ściąga marynarkę (wtedy widoczny w planie pełnym).

SEKWENCJA 6 Scena z etiudy w reż. R. Polańskiego „Dwaj ludzie z szafą” (1958), w której bohater grany przez reżysera bije jednego z głównych bohaterów (rola Henryka Kluby). Powrót do dyskusji: Polański znów podkreśla, że to, co 10 czy 15 lat temu było uznawane za awangardę, dziś już awangardą nie jest. Wątek odczytywania potrzeb współczesnych widzów. Ujęcie z etiudy w reż. R. Polańskiego „Gdy spadają anioły” (1959), w którym widać biegnących żołnierzy w maskach przeciwgazowych. Polański – ukazywany od zbliżenia do planu średniego – mówi, że świat stał się bardziej absurdalny niż zakładały to najśmielsze scenariusze; podaje przykłady wojny Chin z Wietnamem, wyboru papieża z komunistycznego kraju, pornografii we włoskiej telewizji. Polański wspomina o potrzebie powrotu do spraw podstawowych. Mówi o ponadczasowej sile literatury Balzaca, Hardy’ego, Dantego czy starożytnych Greków. Scena imprezy z filmu „Koniec nocy”, w której bohater grany przez Polańskiego energicznie tańczy, aż zostaje mu podłożona noga i przewraca się.

SEKWENCJA 7 Koniec spotkania. Polański, otoczony przez tłum, umawia się z kimś na spotkanie w Warszawie, następnie siada na schodach, by zrobiono zdjęcie. Przebitka na to zdjęcie, już wykonane (najpierw detale, potem plan ogólny). Słychać „Kołysankę” (autorstwa Krzysztofa Komedy) z filmu w reż. R. Polańskiego „Dziecko Rosemary” (1968). Polański wychodzi z budynku, wraz z rektorem i innymi osobami zwiedza okolice szkoły, wspominając dawne studenckie czasy i żarty, które robił. Odwiedzają miejsca, gdzie kiedyś znajdowały się m.in. stołówka i montażownia. Dawni znajomi witają się z Polańskim. Gdy nie słychać dialogu, rozbrzmiewa kołysanka z „Dziecka Rosemary”. Ujęcie na pustą sadzawkę – przebitka na pojedyncze ujęcie z młodym Polańskim – powrót do widoku sadzawki. Ściemnienie.

SEKWENCJA 8 Polański w tłumie na schodach poszukuje swojego kolegi Anglika. Po cięciu: siedzi wraz z nim w mercedesie, odjeżdżają. Ostatnie ujęcie z etiudy „Dwaj ludzie z szafą” – brzeg morza i napis: Koniec.

TYŁÓWKA Kolejne plansze, białe napisy na ciemnym tle; off: szum fal. 1. REŻYSERIA: WIKTOR GRODECKI. 2. ZDJĘCIA: MARIELLA NITOSŁAWSKA. 3. WSPÓŁPRACA OPERATORSKA: JACEK JÓŹWIAK. 4. WYKORZYSTANO FRAGMENTY FILMÓW ROMANA POLAŃSKIEGO: „ROZBIJEMY ZABAWĘ”, „DWAJ LUDZIE Z SZAFĄ”, „GDY SPADAJĄ ANIOŁY”. 5. WYKORZYSTANO RÓWNIEŻ FRAGMENTY FILMU „KONIEC NOCY” W REŻYSERII JULIANA DZIEDZINY, PAWŁA KOMOROWSKIEGO, WALENTYNY USZYCKIEJ. 6. W FILMIE WYKORZYSTANO ZDJĘCIE ROMANA POLAŃSKIEGO WYKONANE PRZEZ TADEUSZA CIESIELSKIEGO. 7. KIEROWNICTWO PRODUKCJI TADEUSZ ZIĘCIK. 8. PWSTVIT 30 CZERWCA 1981.

Słowa kluczowe:

„DWAJ LUDZIE Z SZAFĄ”,
„DZIECKO ROSEMARY”,
„GDY SPADAJĄ ANIOŁY”,
KOŁYSANKA
„KONIEC NOCY”,
KRZYSZTOF KOMEDA (1931-1969)
POLAŃSKI, ROMAN (1933- )
PWSFTVIT W ŁODZI
REŻYSERIA
„ROZBIJEMY ZABAWĘ”
SZKOŁA FILMOWA
WAJDOWICZ, ROMAN (1911-1988)
WIDOWNIA